W tym roku Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. w Bydgoszczy obchodzą 70-lecie. Ich historia jest ściśle związana z historią i rozwojem polskiego lotnictwa wojskowego, ale – idąc z duchem czasu – firma rozszerza zakres działalności i przyszłość łączy również z lotnictwem cywilnym.
Po 1944 r. w Polsce znajdowało się kilka jednostek wojskowych, które w czasie wojny zajmowały się remontem samolotów bojowych. W Bydgoszczy w 1945 r. stacjonował 817. PARM, który po krótkim przebazowaniu do Modlina ponownie przeniesiono do Bydgoszczy i przemianowano na Lotnicze Warsztaty Nr 3, oddając do dyspozycji hangary i obiekty po Niższej Szkole Lotniczej.
Tę datę najczęściej przyjmuje się za początek istnienia firmy, której podstawową kadrę stanowili początkowo polscy oficerowie i podoficerowie. Już we wstępnym okresie działalności rozwój warsztatów wyznaczyły przebazowanie i fuzja Ruchomych Warsztatów Polowych z Krakowa do Bydgoszczy, dzięki czemu powstały Lotnicze Warsztaty Remontowe Nr 1 typu B, które remontowały płatowce, oraz Warsztaty typu „A”, które przeprowadzały remonty samolotów i silników.
Ciąg zmian
W 1948 r. w wyniku ogólnokrajowej reorganizacji lotniczych jednostek remontowych istniejące warsztaty otrzymały następujące nazwy: Lotnicze Warsztaty Nr 1 w Łodzi, Lotnicze Warsztaty Nr 2 w Bydgoszczy i Lotnicze Warsztaty Nr 3 w Dęblinie. Wówczas bydgoska jednostka, finansowana z budżetu państwa, zatrudniała około 200 osób, w tym 150 pracowników cywilnych. Ponieważ infrastruktura warsztatów nie spełniała wymogów produkcyjnych, jednostce przydzielono dodatkowy hangar, co zaowocowało poprawą warunków pracy. W pierwszych latach działalności Warsztaty Lotnicze Nr 2 obsługiwały takie samoloty, jak: Po-2, Ił-2, Ił-10, Tu-2, Pe-2, Jak-9, Lim-2.
Na początku 1957 r. warsztaty przekształcono w podległe MON przedsiębiorstwo przemysłowe, czego następstwem były zmiany: nazwy na Lotnicze Zakłady Remontowe Nr 2, zasad finansowania z budżetowego na zasady rozrachunku gospodarczego oraz dotychczasowej organizacji firmy z wojskowej na cywilną. Bezpośredni nadzór nad działalnością Lotniczych Zakładów Remontowych Nr 2 został powierzony dowódcy wojsk lotniczych i obrony powietrznej kraju. Stopniowo bydgoskie zakłady zaczęły remontować samoloty odrzutowe produkowane na radzieckiej licencji, m.in. Lim-2, Lim-5, Lim-6, oraz polski samolot TS-11 Iskra. W tym czasie – korzystnym dla rozwoju Sił Powietrznych, a w efekcie i dla LZR – zakłady remontowały ponad 100 samolotów rocznie.
W 1976 r. nastąpiła kolejna ważna zmiana – wszystkie lotnicze przedsiębiorstwa remontowe, działające na zasadach samodzielnego rozrachunku gospodarczego, dotychczas podległe Szefostwu Techniki Lotniczej, zostały bezpośrednio oddane pod zwierzchnictwo Szefostwa Wojskowych Przedsiębiorstw Remontowo-Produkcyjnych MON. Jednocześnie systematycznie zwiększała się powierzchnia produkcyjna zakładu – w 1976 r. do eksploatacji włączono budynek przeznaczony dla wydziału remontu urządzeń osprzętu, a w 1978 r. – budynek straży przemysłowej oraz służb pracowniczych. Ponadto zakład rozpoczął remonty agregatów i urządzeń samolotowych. Równolegle rozwijała się produkcja eksportowa.
MiG – złote „dziecko”
W 1982 r. firma uzyskała status przedsiębiorstwa państwowego i otrzymała nazwę: Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2, a sześć lat później rozszerzyła zakres działalności o remonty samolotu Su-22, zaś w 1996 r. – MiG-29, co pozwoliło istotnie zwiększyć potencjał zakładu. Właśnie w 1996 r. bydgoskie zakłady wygrały przetarg na przeprowadzenie napraw tego typu samolotów i praktycznie jako jedyne w kraju z powodzeniem mogły dokonać modernizacji wojskowego sprzętu lotniczego. 20 grudnia 1997 r. zakład w Bydgoszczy opuścił pierwszy wyremontowany MiG-29, zaś do maja 1999 r. zmodernizowano kolejne cztery.
Oprócz remontów MiGi doposażano w dodatkowe systemy nawigacyjne, przystosowując je do standardów NATO. Zmodernizowano także radiostację R-862, wyposażając ją w cyfrowy pulpit PS-COM-01. Drobniejsze modyfikacje objęły zabudowę świateł antykolizyjnych oraz wyskalowanie przyrządów w miarach anglosaskich. W 1998 r. za opracowanie i uruchomienie remontu średniego samolotu MiG-29 i MiG-29 UB WZL Nr 2 otrzymały nagrodę I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie techniki, a w 2002 r. powtórzyły sukces, zdobywając uznanie za opracowanie i doposażenie samolotów Su-22 i MiG-29 w systemy GPS i TACAN. Do lipca 2005 r. przeprowadzono remonty główne na wszystkich eksploatowanych MiGach-29.
Offsetowy sukces
Następnym ważnym wydarzeniem w dziejach WZL Nr 2 była transformacja w 2007 r., kiedy to na podstawie „Ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych” minister skarbu państwa podpisał akt komercjalizacji. Tym samym Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 w Bydgoszczy zostały przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa o kapitale zakładowym w wysokości 58 mln zł.
Doświadczenie zespołu konstrukcyjno-technologicznego WZL Nr 2 stanowiło doskonalą podstawę do przygotowania zaplecza eksploatacyjno-remontowego dla samolotu wielozadaniowego Polskich Sił Powietrznych F-16. 5 sierpnia 2008 r. w WZL Nr 2 S.A. nastąpiło uroczyste otwarcie Biura Planowania Obsługi Technicznej Samolotów Wielozadaniowych F-16. Spółka wraz z firmą Lockheed Martin dążyła w ramach podpisanych zobowiązań offsetowych do uzyskania uprawnień do wykonywania przeglądów, obsług i napraw na poziomie „depot” komponentów instalacji elektrycznej, hydraulicznej i podwozia oraz wykonywania napraw i obsług wybranych komponentów awioniki samolotów wielozadaniowych F-16 Jastrząb. W 2011 r. zakłady rozpoczęły budowę hangaru do usuwania pokrycia lakierniczego Plastic Media Blasting, a uroczyste otwarcie Krajowego Centrum Serwisowego F-16 nastąpiło 18 kwietnia 2013 r.
Z kolei 29 maja 2014 r. minister skarbu państwa i prezes zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. podpisali w obecności ministra obrony narodowej umowę wniesienia spółek akcyjnych Skarbu Państwa, nadzorowanych przez ministra obrony narodowej do Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. W efekcie PGZ objął 85 proc. akcji, a pozostałe 15 proc. pozostaje w dyspozycji pracowników spółki.
Świetlana przyszłość
Jak prezentuje się teraźniejszość firmy w jubileuszowym roku 70-lecia istnienia? Nad wyraz dobrze, o czym świadczy systematyczny rozwój w wymiarze inwestycyjnym i wciąż rozszerzany zakres działalności. Oprócz usług na rzecz lotnictwa wojskowego WZL Nr 2 wykonują szereg zleceń dla odbiorców spoza lotnictwa. Od wielu lat zakłady mają w ofercie remonty samolotów cywilnych: PZL-101 Gawron, PZL-104 Wilga, PZL-110 Koliber, prowadzą przeglądy i remonty samolotów Zodiak, podejmują się napraw, serwisowania i malowania samolotów cywilnych, wojskowych oraz pojazdów samochodowych. Jakość oferty oraz silną pozycję firmy w branży zapewnia ciągła modernizacja parku maszyn i urządzeń.
Zakłady kładą też duży nacisk na doskonalenie systemów zarządzania. W 2007 r. wdrożyły normę AS 9100. W 2012 r. oddano do użytku nowoczesną bazę obsługową samolotów lotnictwa cywilnego PART-145, gdzie zlokalizowane są m.in. certyfikowane organizacje lotnictwa cywilnego: Organizacja Zarządzania Ciągłą Zdatnością do Lotu i Organizacja Obsługi Technicznej z centrum serwisowym samolotów CIRRUS SR20 i SR22 oraz laboratorium badań nieniszczących. W 2016 r. na terenie WZL Nr 2 powstała nowa konstrukcja, która pełni funkcję malarni oraz hali obsługi – umożliwia ona naprawy samolotów Herkules C-130, a także samolotów cywilnych.
Zakłady odgrywają także istotną rolę w popularyzacji lotnictwa, czemu służy organizacja corocznej wystawy Air Fair, która w tym roku doczekała się 10. edycji. Ponadto 12 maja 2014 r. na terenie Wojskowych Zakładów Lotniczych Nr 2 S.A. odbyło się spotkanie założycielskie Bydgoskiego Klastra Lotniczego z siedzibą w WZL, którego powołanie ma na celu rozwój lotnictwa w Bydgoszczy, tworzenie i wdrażanie nowych technologii oraz pomoc w szkoleniu specjalistów we wszystkich branżach związanych z lotnictwem i dziedzinami pokrewnymi.
Plany spółki wyglądają imponująco. WZL w Bydgoszczy wygrały konkurs na realizację projektu „Zaprojektowanie i konstrukcja rodziny bezzałogowych statków latających o specjalnym przeznaczeniu”, który będzie realizowany w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014–2020. Jako centrum kompetencyjne Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółka już teraz ma się czym pochwalić. Podczas Air Fair 2016 zostaną prezentowane statki bezzałogowe krótkiego i średniego zasięgu, z którymi firma wiąże najbliższą przyszłość.
zdjęcia: archiwum WZL w Bydgoszczy
Dodaj komentarz