Torbiel jajnika to pęcherzyk wypełniony płynną treścią. Najczęściej jest niegroźną, bezobjawową zmianą, która mija samoistnie w przeciągu kolejnych dwóch, trzech cykli miesiączkowych. Czasem jednak torbiele na jajnikach rozwijają się w sposób patologiczny, przez co muszą zostać usunięte.
Torbiel na jajniku (cysta na jajniku) to często występująca zmiana. Pojawia się u dziewcząt i kobiet w każdym wieku. Przed wystąpieniem pierwszego krwawienia (menarche), torbiele jajników powstają pod wpływem okresowego wydzielania gonadotropin przez przysadkę mózgową. Natomiast w przypadku kobiet miesiączkujących są przeważnie rozrostem niepękniętego w trakcie owulacji pęcherzyka Graffa. Zazwyczaj to tzw. torbiele proste (pęcherzykowe, surowicze), które jako zmiany łagodne, nie przynoszą dokuczliwych objawów i mijają samoistnie w przeciągu kolejnych dwóch, trzech cykli miesiączkowych. Mogą pojawiać się i znikać wielokrotnie, nie stanowiąc przy tym żadnego zagrożenia dla zdrowia czy życia kobiety.
Jednak cysty na jajnikach tworzą się także z innych powodów. Pojawiają się na przykład w przebiegu endometriozy. Obecne poza macicą endometrium (błona śluzowa) w cyklu miesięcznym złuszcza się, lecz nie może zostać usunięte. Ze strzępów złuszczonej śluzówki tworzą się nacieki, przemieniające się później w torbiele endometrialne, nazywane ,,czekoladowymi”, ze względu na kolor i konsystencję płynu wypełniającego pęcherzyk. Torbiel endometrialna, w odróżnieniu od prostej, częściej wywołuje dolegliwości. Z jednej strony ma to związek z samą endometriozą, która jest przecież chorobą niezwykle bolesną, z drugiej jednak torbiele na jajnikach mogą wywoływać dodatkowe objawy lub nasilać te już istniejące.
Poza torbielą czekoladową istnieją także inne. Na przykład torbiel dermoidalna, która przybiera postać ,,potworniaka”. To łagodna zmiana nowotworowa, jedna z wielu torbieli ,,zarodkowych”, konieczna do usunięcia. O podjęciu leczenia decyduje wiele czynników: ważny jest charakter zmiany, ktróry określa się z pomocą badania histopatologicznego. Istotna jest ponadto wielkość pęcherzyka. Jeśli zmiana jest niezłośliwa, lecz duża, należy ją usunąć. Torbiele na jajnikach, bez względu na rodzaj, mogą uciskać sąsiadujące narządy, wypełnione płynem – pęknąć, wywołując zakażenie, a także utrudniać próby zajścia w ciążę i nieść ryzyko rozwoju nowotworu, nawet jeśli wcześniej były uznane za niegroźne. To wszystko sprawia, że torbiele jajnika, choć w większości łagodne, nie powinny być bagatelizowane. Dlatego też bardzo ważne jest, aby stale monitorować, jak szybko rosną torbiele na jajnikach. Dzięki temu można niezwłocznie podjąć leczenie.
Objawy torbieli na jajniku to przede wszystkim:
Poza tym torbiele jajnika mogą przynosić dolegliwości ze strony innych układów. Na przykład wzdęcia i szybkie uczucie sytości, pojawiające się nawet po niedokończonym posiłku, zgagę, nudności, wymioty, problemy z wypróżnianiem się i oddawaniem moczu, bóle głowy, miednicy i pleców w odcinku lędźwiowym, osłabienie i omdlenia.
Bardzo groźną sytuacją jest pęknięcie torbieli na jajniku. Organizm sygnalizuje to poprzez gwałtowny, ostry ból brzucha, przypominający ten przy zapaleniu wyrostka robaczkowego. Taki ból zmusza do przyjęcia charakterystycznej pozycji ciała – zgiętej z podkulonymi nogami. To jeden z objawów otrzewnowej. Z powodu pęknięcia torbieli może pojawić się też napięcie mięśni brzucha, zatrzymanie oddawania gazów i stolca, a także gorączka i dreszcze. Konieczna jest szybka interwencja chirurgiczna.
Najważniejsze jest szybkie rozpoznanie, monitorowanie, a w razie konieczności usunięcie niebezpiecznych zmian. Przypomnimy, nie każda torbiel jest groźna. Dlatego zdarza się, że pacjentka ze zdiagnozowaną cystą prostą zostaje odesłana do domu, z zaleceniem stawienia się na kolejnej wizycie. Trzeba sprawdzić, czy i jak szybko rosną torbiele na jajnikach i dopiero na tej podstawie ustalić dalsze postępowanie. Jeśli po rozpoznaniu wystąpią objawy ,,ostrego brzucha” lub inne niepokojące dolegliwości, należy szybko udać się do lekarza, aby wykluczyć pęknięcie bądź skręt torbieli.
Torbiele na jajnikach diagnozuje się przy pomocy badania ginekologicznego i USG transwaginalnego (dopochwowego). Zmiany proste pozostawia się do samoistnego wchłonięcia. Jeśli ten proces jest zaburzony, rozważa się włączenie antykoncepcji hormonalnej lub innych form leczenia farmakologicznego. W przypadku dużych cyst i niosących ryzyko nowotworowe, najczęściej usuwa się je metodą laparoskopii ginekologicznej.
Dodaj komentarz