Wybierając się do sklepu zielarskiego, często sugerujemy się aktualnymi trendami. Jak się okazuje, także w fitoterapii niektóre zioła mają swoje okresy popularności, które oczywiście z czasem mijają na rzecz innych naturalnych hitów. W ostatnich latach jednym z najczęściej stosowanych ziół jest czystek. Nie umniejszając jego wartościom prozdrowotnym warto zwrócić uwagę na jego polski odpowiednik – czyściec leśny. Ta, wciąż mało znana roślina ma doskonałe właściwości oczyszczające i odtruwające. Czas sprawił, że roślina ta została zapomniana przez społeczeństwo. W odległych czasach była stosowana regularnie w medycynie ludowej. Znajdowała miejsce w kuchni, służyła jako kosmetyk, a nade wszystko stanowiła remedium na wiele dolegliwości zdrowotnych.
Czyściec jest to pospolita roślina, którą znaleźć można w polskich oraz szwajcarskich lasach mieszanych i liściastych. Zdarza się także, że można go spotkać na łąkach czy terenach nieużytkowych. Roślina ta stanowi kłącze poziome z licznymi rozłogami. Jej cechą charakterystyczną jest to, że po roztarciu w dłoniach wydziela specyficzny zapach, często odczuwany jako nieprzyjemny. Czyściec ma owłosioną i kanciastą łodygę, sercowate, zaostrzone i owłosione liście. Kwiaty zebrane w nibyokółki, po 2-6. Są one nieco od siebie oddalone. Przybierają kolor ciemnopurpurowy. Rozpoznanie czyśćca nie powinno sprawiać trudności, gdyż przypomina nieco niektóre gatunki pokrzywy. Jego wysokość waha się najczęściej od 30 do 60 cm, choć zdarza się, że nawet do 1 metra. Jeżeli nie mamy możliwości samodzielnego zbioru czyśćca, to obecnie możemy je dostać w niemalże każdym sklepie zielarskim.
Czyściec kwitnie od września, a surowcem leczniczym jest kwitnące ziele, bogate w substancje czynne takie jak:
Wyjątkowość tej rośliny polega na tym, że jej zastosowanie jest wszechstronne. Można ją zastosować przy licznych problemach zdrowotnych, gdyż dzięki temu, że posiada takie bogactwo składników aktywnych wykazuje działanie:
Jak już wskazuje sama nazwa, czyściec przede wszystkim pełni funkcje oczyszczające i odtruwające. Pomaga pozbyć się nagromadzonych w organizmie toksyn, zatem wskazany jest dla osób, które chcą zregenerować organizm. Jest to najbardziej popularna właściwość czyśćca. Ponadto dzięki właściwościom przeciwzapalnym, przeciwgrzybiczym, przeciwbakteryjnym jest pomocny przy:
Napar – łyżkę świeżego bądź ususzonego ziela zalewamy szklanką wrzącej wody i trzymamy pod przykryciem ok. 20 minut. Tak sporządzony napar można pić od 2 do 4 razy dziennie po pół szklanki. W przypadku pojawienia się infekcji ze strony układu oddechowego do naparu można dodać miód i zwiększyć częstotliwość spożywania naparu.
Nalewka – nalewkę z czyśćca sporządzamy na alkoholu 45-50 %. Na jedną część ziela (najlepiej świeżego) używamy od 3 do 5 części alkoholu. Odstawiamy na minimum 7 dni. Po tym okresie możemy spożywać 3 porcje dziennie po 5 ml (5ml=1 łyżeczka). Gdy nalewkę chcemy używać do przemywania i płukanek, wówczas należy ją rozpuścić z wodą w proporcji 1:1.
Sproszkowane ziele – ususzony czyściec należy zmielić w młynku, stosować 2-3 razy dziennie po pół łyżeczki popijając gorącym płynem.
Macerat – świeży surowiec należy zalać zimną wodą, przykryć i odstawić na ok. 8 godzin. Doustnie można przyjmować 30-60 ml płynu 1-2 razy dziennie. Tak sporządzony macerat można zamrozić i wykorzystać w okresie zimowym, bądź też jako okłady na stłuczenia, oparzenia bądź opuchlizny.
Oprócz wewnętrznego stosowania naparów, nalewek czy maceratów z czyśćca można go stosować również zewnętrznie. Napar z ziela może być pomocny przy problemach z trądzikiem i problemami skórnymi. Wówczas należy robić opary bądź przemywać chorobowo zmienione miejsca. Może okazać się pomocny także w przypadku trudno gojących się ran i oparzeń. Warto sięgnąć po czyściec, jeśli dokuczają nam hemoroidy, świąd sromu i odbytu.
Jak widać, nasz polski czyściec ma tak szerokie zastosowanie, że warto pamiętać o nim kompletując ziołową domową apteczkę. Jak mawiają „cudze chwalicie, swego nie znacie”. Powiedzenie to sprawdza się także w kwestii ziół. Szanujmy to co nasze, rodzime i czerpmy korzyści zdrowotne z dobrodziejstw natury.
Kamila Małek
Maki pisze: czy ktoś ma do odstąpienia suszony czyściec?
Pani Kara pisze: Mam. 518 141 153.
Anonim pisze: Kupisz go w każdej zielarni za ok 5 zł
bula pisze: Czy pisząc “ziele” macie na myśli liście i kwiaty?
Szkoda że czyściec leśny nie rośnie w mojej okolicy