O tym, jak dbać o skórę, czym jest mikrobiom skóry, jakie konsekwencje niesie zaburzenie jego równowagi i jak prawidłowo zadbać o mikrobiom skóry w codziennej pielęgnacji, z dr Piotrem Nowaczykiem, prezesem Centrum Badań i Innowacji Sp. z o.o. sp. k., rozmawia Ewa Ploplis.
dr Piotr Nowaczyk: Mikrobiom skóry jest zbiorem mikroorganizmów, które zasiedlają naszą skórę. Są wśród nich mikroorganizmy „przyjazne” dla naszego zdrowia, ale też chorobotwórcze patogeny, których obecność sprzyja powstawaniu chorób. Organizm człowieka zasiedla ponad 10 000 gatunków drobnoustrojów o łącznej masie 2 kg, a liczba ich komórek jest 10 razy większa od liczby wszystkich komórek naszego organizmu.
dr Piotr Nowaczyk: Mikrobiom skóry tworzą bakterie, grzyby, wirusy i roztocza. Tworząc swoisty mikrobiom człowieka, mają one zdolność porozumiewania się nie tylko między sobą, lecz także z komórkami człowieka. W efekcie powstaje interaktywny ekosystem decydujący o wielu procesach biologicznych naszego organizmu. Skład mikrobiomu skóry zależy od wielu czynników, m.in. od wieku, płci, diety, wykonywanego zawodu, używanej odzieży, stosowanego leczenia, w tym przyjmowanych antybiotyków, czy obecności zwierząt domowych w otoczeniu.
dr Piotr Nowaczyk: Zaburzenie funkcjonowania mikrobiomu skóry sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych. W konsekwencji dochodzi do zmian pH skóry, jej podrażnień i szybszego starzenia się skóry. Jest ona wówczas bardziej podatna na alergeny i czynniki drażniące. To sprzyja powstawaniu wysypek, zaczerwienieniu i innym reakcjom alergicznym. Rozwój mikroorganizmów patogennych sprzyja powstawaniu wielu chorób, m.in. niektórych nowotworów skóry, łuszczycy, Atopowego Zapalenia Skóry, trądziku różowatego, Łojotokowego Zapalenia Skóry czy łupieżu.
dr Piotr Nowaczyk: U dzieci do ok. 3. roku życia skład gatunkowy drobnoustrojów na skórze jest najbogatszy. U osób dorosłych mikrobiom skóry jest inny u kobiet i u mężczyzn, a wpływają na niego uwarunkowania anatomiczne i fizjologiczne. Z kolei u osób starszych skład gatunkowy jest bardziej ubogi, co wynika ze zmniejszenia aktywności gruczołów łojowych, przez co skóra jest bardziej sucha. W konsekwencji powoduje to zwiększoną podatność na zakażenia drożdżakami i innymi grzybami wywołującymi choroby skórne. Do zmian w mikroflorze skóry dochodzi wskutek takich czynników, jak choroba, gorączka, antybiotykoterapia, stres, palenie papierosów, zanieczyszczenie powietrza smogiem, zmiany temperatury i wilgotności, a nawet klimatyzowane pomieszczenia. Innymi czynnikami zaburzającymi mikrobiom skóry są niepoprawna pielęgnacja skóry, niedostosowanie kosmetyków do potrzeb skóry, stosowanie produktów bez ochrony przeciwsłonecznej, niektóre zabiegi kosmetyczne, np. peelingi chemiczne, kwasy AHA, retinoidy, wreszcie nieprawidłowa dieta.
dr Piotr Nowaczyk: Sprawnie funkcjonujący mikrobiom to zdrowa i piękna skóra. Niezwykle istotna jest jej prawidłowa, codzienna pielęgnacja. Oczyszczanie skóry nie powinno odbywać się poprzez stosowanie „agresywnych” peelingów. Zbyt częste stosowanie ich powoduje nadmierne złuszczanie naskórka, zanikanie naturalnej bariery hydrolipidowej i flory bakteryjnej skóry, która staje się „wyjałowiona”. Należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie nawilżenie skóry, czyli prawidłową ilość humektantów oraz jej natłuszczenie poprzez stosowanie odpowiednich emolientów. W codziennej pielęgnacji skóry ważne jest również stosowanie kosmetyków zawierających probiotyki, czyli żywe kultury bakterii probiotycznych o udowodnionym działaniu prozdrowotnym.
Ciekawy wywiad