JERZY MAKSYMIUK – Batuty nie odłożę

Czarodziej rzeczywistości muzycznej celebrujący życie poprzez sztukę, kompozytor, dyrygent, pianista. Perfekcjonista. W tym roku obchodzi 85. urodziny. Z entuzjazmem wspomina dawne koncerty oraz muzyczne spotkania i planuje kolejne kompozycje, a także występy z orkiestrą przed publicznością. Zapewnia, że nie zamierza rozstawać się z batutą.

Z okazji pańskich 85. urodzin powstała płyta „Perfekcjonista” Sinfonii Varsovii, której premiera miała miejsce 9 kwietnia br., właśnie w dniu pańskich urodzin. Album ukazuje trzy artystyczne twarze mistrza: dyrygenta, kompozytora i pianisty. Jest on także muzyczną opowieścią historii pańskiej wieloletniej przyjaźni z orkiestrą. Jak pan ocenia ten album?

Jerzy Maksymiuk – Wspaniały prezent! Szkoda, że pandemia narzuciła ograniczenia, m.in. dotyczące składu orkiestry, ale może i dobrze, bo skupiliśmy się na dopracowaniu wielu elementów. Zachęcam np. do posłuchania trudnego finału „Orawy” Kilara − jeszcze nigdy wszystkie nutki nie zostały zagrane tak precyzyjnie! Ku mojemu zadowoleniu na płycie znalazły się też moje instrumentacje utworów fortepianowych Debussy’ego na orkiestrę. Tylko Sinfonia Varsovia mogła zagrać te utwory tak wrażliwie. Podobnie mój utwór. Mówi się, że kompozytor nie jest nigdy w pełni zadowolony ze swoich kompozycji, ale muszę przyznać, że lubię swoje „Liście gdzieniegdzie spadające”. Na płycie znalazł się też Koncert skrzypcowy Panufnika, który wyjątkowo „pasuje” Jakubowi Haufie. Ciekawe, że na tournée w Chinach oklaskiwano ten punkt programu bardziej niż Koncert fortepianowy f-moll Chopina.

Wielki i wspaniały jubileusz 85. urodzin. Wiele lat celebrowania życia przez pryzmat sztuki. Czy czuje się pan spełniony zawodowo? Czy są rzeczy, których chciałby pan jeszcze dokonać?

Jerzy Maksymiuk – Nie udało mi się napisać koncertu fortepianowego. Zderzenie z takimi geniuszami, jak Rachmaninow, Ravel, Skriabin, studzi kompozytora. Poza tym współczesność ma wymagania wobec twórcy. Na razie wyszedł z tego pat, ale ciągle coś mi chodzi po głowie.

Jubileusz to dobry czas na podsumowania. Mając tak wielki, zróżnicowany artystyczny dorobek i wiele nagród będących jego pokłosiem, co uważa pan za swój największy sukces?

Jerzy Maksymiuk – Kilkakrotnie wystąpiłem w Carnegie Hall i około 20 razy na słynnym angielskim festiwalu Proms. O tym marzyłem i do tego dążyłem. Muszę jednak przyznać, że czasami wielkie emocje budziły we mnie koncerty, które nie interesowały krytyków. Np. orkiestrze w Irlandii towarzyszył w utworze Szostakowicza chór złożony w większości z seniorów. Najstarszy chórzysta miał 80 lat. Starali się tak, że paniom pięknie zaróżowiły się policzki. Naprawdę bardzo się wzruszyłem.

Czy jest coś, o czym może pan powiedzieć, że zmieniłby z perspektywy zawodowego doświadczenia życiowego? Np. w jednym z wywiadów powiedział pan, że najbardziej w życiu żałuje niepodjęcia się prawykonania „Orawy” Kilara, kiedy kompozytor to panu zaproponował.

Jerzy Maksymiuk – Nie ma co marudzić. Przeszedłem wspaniałą, pełną przygód drogę, mając za towarzyszy takich geniuszy, jak Mozart, Beethoven, Szostakowicz. W podróży jak to w podróży, były i wyboje, ale zawsze jest coś za coś, prawda?

Współpracował pan z największymi artystami. Z kim wiążą się szczególne dobre wspomnienia, gdy mowa o spotkaniach na zawodowej ścieżce?

Jerzy Maksymiuk – W mojej pamięci na zawsze pozostaną Henryk Szeryng i John Ogdon. Pierwszy to legendarny skrzypek, z którym zagrałem wiele koncertów − nigdy nie zrobił najmniejszego błędu. Drugi – wspaniały pianista, który zawsze znał nie tylko swoją partię, ale całą partyturę. Obaj perfekcjoniści, więc nic dziwnego, że to moi bohaterowie. Niestety obaj już nie żyją.

Koncertował pan w największych salach koncertowych świata, m.in. Carnegie Hall, Royal Albert Hall i Wiener Verein. Czy ma pan swoje ulubione miejsce występów przed publicznością?

Jerzy Maksymiuk – Wiener Verein. Wspaniała akustyka! Zawsze też robiły na mnie wrażenie koncerty na Proms, nie tylko ze względu na ich niewątpliwy prestiż, lecz także niezapomniany widok stojących przed estradą młodych ludzi. To właśnie ci, których nie stać na drogie miejsca siedzące, reagują błyskawicznie i bardzo emocjonalnie. To oni niejako określają nastrój koncertu. Gdy Polska Orkiestra Kameralna zagrała pod moją batutą „Serenadę” Czajkowskiego, wyrazili swój aplauz tupaniem. Robili to tak, że byłem pewien, iż zerwał się dach albo przechodzi właśnie jakaś niezwykła burza. Huragan oklasków zerwał się po chwili.

Nad czym obecnie pan pracuje?

Jerzy Maksymiuk – Dużo komponuję. Orkiestra w Islandii planuje uczczenie pamięci Bohdana Wodiczki, który przez wiele lat był jej dyrygentem. I ja dyrygowałem kilkakrotnie tą orkiestrą. Poproszono mnie o napisanie okazjonalnego utworu i zadyrygowanie go na specjalnym koncercie w przyszłym roku. To dla mnie zaszczyt i przyjemność, zwłaszcza że Wodiczko to moje dyrygenckie bożyszcze − zaczynał dyrygować i zmieniało się brzmienie orkiestry. Piszę też utwór na trzy akordeony dla świetnego Motion Trio, a z myślą o Łukaszu Długoszu kompozycję na flet i orkiestrę. Oczywiście batuty nie odłożę.

Życzę zatem kolejnych sukcesów zawodowych. Dziękuję za rozmowę.

Rozmawia Ewa Ploplis