Lech Dzienis – 70 lat pobudzania kreatywności

Potencjał pracowników i studentów Politechniki Białostockiej jest duży i z radością obserwujemy, że ich oryginalne pomysły potrafią się dalej przebić. Zadbaliśmy o to między innymi powołując w 2011 r. spółkę celową uczelni – Instytut Innowacji i Technologii. Wysiłek włożony w jej zbudowanie zaczyna się zwracać w postaci wzrostu liczby projektów komercjalizacyjnych – mówi prof. dr hab. inż. Lech Dzienis, rektor Politechniki Białostockiej

W ramach ostatniej edycji konkursu Podlaska Marka odebrał pan nagrodę dla Politechniki Białostockiej, uhonorowanej tytułem „Podlaskiej Marki Pokoleń”. Co jest największą wartością tego wyróżnienia i jak się pan czuje, stojąc na czele nagrodzonej uczelni?

prof. dr hab. inż. Lech Dzienis, rektor Politechniki Białostockiej

Lech Dzienis – Tytuł „Podlaskiej Marki Pokoleń” doskonale wpisała się w obchody jubileuszu Politechniki Białostockiej, która w 2019 r. świętuje 70-lecie działalności. Nagroda marszałka województwa podlaskiego ma dla nas przede wszystkim wymiar symboliczny i wiąże się z docenieniem znaczącej roli uczelni w regionie. Dodatkową nobilitacją jest fakt, że została ona przyznana po raz pierwszy w historii plebiscytu. Tu warto podkreślić, że Politechnika Białostocka, jako instytucja, jest największym beneficjentem Podlaskiej Marki.

To wyróżnienie odbierali nasi konstruktorzy łazików marsjańskich – zwycięzcy prestiżowych zawodów University Rover Challenge w Stanach Zjednoczonych, twórcy robota edukacyjnego Photon, a także utalentowany wynalazca Petros Psyllos – student Politechniki Białostockiej. Uczelnia była też nagradzana za udaną realizację obiektu Centrum Nowoczesnego Kształcenia. Wśród laureatów Podlaskiej Marki jest liczne grono osób, które są mniej lub bardziej powiązane z Politechniką Białostocką.

Z tych wszystkich powodów nagrodę „Podlaska Marka Pokoleń” traktujemy bardzo poważnie. 22 czerwca, podczas Międzynarodowego Zjazdu Absolwentów Politechniki Białostockiej, umieściliśmy ją w kapsule czasu, zawierającej nasze symboliczne przesłanie do przyszłych pokoleń. Ten sposób na podkreślenie ponadczasowości przyznanego wyróżnienia przyszedł mi do głowy podczas gali Podlaskiej Marki, kiedy odbierałem statuetkę z rąk wicepremiera, ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina. To swoista klamra zamykająca 7 dekad historii Politechniki Białostockiej i przekazanie pałeczki naszym następcom.

Jakie wydarzenia w 70-letniej historii uczelni mają szczególne znaczenie dla jej misji i rozwoju oraz dla pana osobiście?

Lech Dzienis –Nasza uczelnia powstała w 1949 r., w powojennym Białymstoku, a warto przypomnieć, że w wyniku działań wojennych miasto zostało zniszczone w ponad 70 procentach – trwała właśnie jego intensywna odbudowa. Wznoszono nowe budynki oraz instytucje i odnawiano zasoby wykwalifikowanej kadry technicznej. Fakt, że pierwszym rektorem uczelni został magister inżynier, najlepiej pokazuje, że w ówczesnych czasach brakowało nawet osób z tytułem doktora, które mogłyby stanąć na czele takiej instytucji. Od tamtej pory minęło 70 lat. W tym okresie Politechnika Białostocka wykształciła ponad 45 tys. absolwentów, których znakomita większość wrosła w region, a niektórzy stali się nawet jego znaczącymi postaciami. Obecnie trudno tu znaleźć przedsiębiorstwo czy instytucję, którego nie wzbogacałaby praca naszego absolwenta.

Z perspektywy lat uważam, że w bogatej historii uczelni na wyróżnienie zasługuje rok 1974 i przekształcenie Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Politechnikę Białostocką – instytucję o randze akademickiej. W tym okresie, przez dwie kadencje w latach 1972–1981, uczelnią zarządzał rektor prof. Tadeusz Bełdowski, który był też twórcą obecnego kształtu kampusu uczelni w obrębie ulic Wiejskiej, Zwierzynieckiej i Świerkowej. Utworzenie Politechniki Białostockiej rozpoczęło nowy rozdział w rozwoju uczelni. Możliwe, że w najbliższych latach wkroczymy w jego kolejny etap, jeśli – nie przesądzając jeszcze o formie: federacja czy połączenie uczelni – staniemy się uniwersytetem.

Od momentu, kiedy Polska weszła do Unii Europejskiej, stawaliśmy się beneficjentem rożnych programów operacyjnych. Dostęp do projektów i nasz aktywny w nich udział pozwoliły uzyskać w ostatnich 8 latach sumę dotacji przekraczającą 300 mln zł, wliczając w to bieżące projekty. To pozwoliło wzbogacić infrastrukturę uczelni o kilka nowych obiektów. Dwa z nich są szczególnie ważne. Pierwszy to biblioteka, obejmująca blisko 400 tys. pozycji naukowych, której uczelnia nigdy nie posiadała w takim wymiarze. Obecnie to serce Politechniki i pierwszy punkt zwiedzania kampusu. Drugi to Centrum Badawcze Inno-Eko-Tech, które ukierunkowało nasze zainteresowania naukowe w stronę ekologii, zrównoważonego budownictwa i energii odnawialnych, zgodnie ze strategią uczelni oraz województwa podlaskiego.

Centrum Nowoczesnego Kształcenia na kampusie Politechniki Białostockiej

Jakie projekty badawczo-rozwojowe Politechniki Białostockiej mają szansę odmienić za sprawą komercjalizacji poszczególne dziedziny życia?

Lech Dzienis –Obecnie prężnie działamy w zakresie tworzenia urządzeń poprawiających jakość życia osób niepełnosprawnych. Na naszej uczelni powstają m.in. bioniczna proteza ręki, sprzęty pionizujące osoby poruszające się na wózkach, przystawki udoskonalające wózki inwalidzkie, a także urządzenie, które potrafi powiedzieć osobie niewidzącej lub niedowidzącej, co się przed nią znajduje. Jest też wiele pomysłów wspierających rehabilitację: tunele sensoryczne, kamizelki uciskowe, pełzak do rehabilitacji dzieci z mózgowym porażeniem. Jest również bardzo interesujący, rozwojowy – nie tylko pod względem naukowym – program AVAL, czyli próba stworzenia systemu, który pomoże statkom unikać kolizji na morzu. Przykładem udanego transferu do przemysłu jest robot edukacyjny Photon, który z projektu przygotowanego przez naszych studentów na konkurs technologiczny, przy wydatnym wsparciu uczelni, ewoluował do produktu podbijającego rynki w Europie, Azji i Ameryce.

Potencjał pracowników i studentów Politechniki Białostockiej jest duży i z radością obserwujemy, że ich oryginalne pomysły potrafią się dalej przebić. Zadbaliśmy o to, między innymi powołując w 2011 r. spółkę celową uczelni – Instytut Innowacji i Technologii. Wysiłek włożony w jej zbudowanie zaczyna się zwracać w postaci wzrostu liczby projektów komercjalizacyjnych. Spółka nabrała rozpędu, zdobyła odpowiednie narzędzia wsparcia do skutecznego pośredniczenia między naukowcami i biznesem. Mogę śmiało powiedzieć, że mamy w tej chwili jedną z lepszych spółek celowych w Polsce.

Jubileusze są okazją do podsumowań i robienia bilansów. Politechnika Białostocka wykorzystała tę okazję również do integracji środowiska związanego z uczelnią…

Lech Dzienis –Bardzo się cieszę, że w jubileuszowym 2019 r. potrafiliśmy odpowiednio zaakcentować wielopokoleniową tożsamość naszej społeczności akademickiej. W marcu odbyły się „Dyplomatoria” – pierwsza ogólnouczelniana uroczystość wręczenia dyplomów ukończenia studiów. To wspaniałe wydarzenie, obfitujące w wiele wzruszających momentów, stanie się w przyszłości trwałym elementem budowania naszych dobrych relacji z absolwentami. „Dyplomatoria” były też pierwszym ważnym sygnałem zmian w ustroju uczelni, które wprowadziła Ustawa 2.0., dając wyraz tego, że to już nie wydziały, ale cała Politechnika jest podstawową jednostką organizacyjną.

W czerwcu br. zorganizowaliśmy po raz pierwszy Międzynarodowy Zjazd Absolwentów Politechniki Białostockiej „Absolwentalia 2019”, jednoczący kilka pokoleń dyplomantów Politechniki Białostockiej. To była bardzo udana impreza, która odbiła się szerokim echem nie tylko w regionie. Jest dowodem naszej otwartości i gotowości na silniejsze powiązanie naszych absolwentów z uczelnią macierzystą, tak jak się to dzieje w przypadku każdej prestiżowej uczelni. W listopadzie i grudniu nasz jubileuszowy rok zakończy Święto Politechniki Białostockiej oraz Zgromadzenie Ogólne Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, które przyczyni się do ugruntowania naszej pozycji na krajowej mapie ośrodków akademickich.

Rozmawiała Małgorzata Szerfer-Niechaj