Muzeum Miejskie w Żorach oferuje niezwykłe podróże. Na pokładzie wystawy: „Polskie poznawanie świata” zwiedzający najbardziej odległe zakątki różnych kultur wsłuchują się w głosy przewodników z przeszłości – podróżników z Polski rodem, którym świat zawdzięcza wiedzę o sobie.
Kierunki, w których podążają, nie pokrywają się z planami wycieczek biur turystycznych. Z muzealnego portu docieramy dalej. Skonstruowany na wystawie statek, nawiązujący do parowca, którym do „Jądra ciemności” dopłynął Joseph Conrad, dociera do światów Wacława Sieroszewskiego, Jana Czekanowskiego czy Bronisława Malinowskiego. W towarzyszącej wystawie obszernej publikacji wymienia się aż 51 badaczy, do których dzieła nawiązuje ekspozycja. W muzealnej bazie danych figuruje około trzystu nazwisk Polaków zaangażowanych w etnologiczne badania prowadzone na wszystkich kontynentach – jest więc o czym opowiadać.
Jedną z kluczowych postaci, jakie prezentuje Muzeum Miejskie w Żorach, jest Stephanie Zweig, autorka książki „Nigdzie w Afryce”, na podstawie której nakręcono nagrodzony Oskarem w 2003 r. film. Mała Stephanie przyjeżdżała do Żor w odwiedziny do swojego dziadka. W 1938 r. wraz z rodzicami wyemigrowała do Afryki. Kiedy pracownicy Muzeum spotkali się z pisarką w 2013 r., mówiła o tym, że przez całe życie nosiła w sobie kilka tożsamości pozostających w pozornym konflikcie. Dla Polaków rodzina Zweigów to byli Niemcy, a dla Niemców – Żydzi. W Kenii Stephanie trafiła do szkoły, w której mówiono po angielsku. Jednak lektura jej pasjonującej opowieści o latach dzieciństwa pozwala na przypuszczenie, iż to właśnie owe doświadczenie różnorodności stanowiło fundament postawy pozwalającej jej na afirmację świata i radość życia.
Przeczucie to legło u podstaw koncepcji drugiej stałej wystawy – „Nasza tożsamość”. Żory to stare miasto, które w latach 60. XX wieku liczyło niecałe 6 tys. mieszkańców, podczas gdy już w latach 70., w związku z budową nowych kopalń, żorzan było już prawie 70 tysięcy. Autorzy wystawy zadali sobie zatem pytanie, kim są współcześni żorzanie? Jak w tym konkretnym przypadku opowiedzieć o przeszłości miasta, by oddać złożoność jego historii i nie wpaść w pułapkę konwencji czy patosu? Jedną z sal cieszących się największą sympatią zwiedzających jest „Szuflandia”. Wśród przeszklonych gablot znajdują się tu szuflady opatrzone etykietą: „Miejsce na Twoją opowieść”. Mieszczą się w nich rodzinne pamiątki, których istnienie wiąże się z historią miasta, oddane Muzeum w depozyt przez mieszkańców. Wystawa nie przynosi gotowych odpowiedzi. Została skonstruowana tak, by w zwiedzających rodziło się pytanie o własną tożsamość.
Takie myślenie o roli muzeum znajduje uznanie. Za wystawę „Nasza tożsamość” Muzeum Miejskie w Żorach otrzymało Sybillę – najbardziej prestiżową nagrodę w polskim środowisku muzealnym. Wcześniej w tym samym konkursie, organizowanym przez NIMOZ, dostrzeżono i wyróżniono: „Polskie poznawanie świata”.
Zapraszamy Państwa, abyście odwiedzili Muzeum i mogli doświadczyć światów, które odkrywamy, w trakcie naszych muzealnych wypraw w nieznane. Jesteśmy bardzo ciekawi Waszych wrażeń.
Wystawa etnograficzna “Nasza tożsamość”
_________
Tekst: Joanna Cyganek
Dodaj komentarz