Czas dorastania to niewątpliwie najtrudniejszy okres rozwojowy. Obfituje w trudne życiowe zdarzenia, pojawiają się wówczas kryzysy tożsamości. Poczucie własnej wartości u nastolatków uzależnione jest od opinii zewnętrznej – głównie rówieśników. Osoby w tym wieku powinny być otoczone szczególną troską, zainteresowaniem i opieką rodziców. W obecnych czasach bywa z tym bardzo różnie. Natłok obowiązków i wszechobecny pęd sprawia, że relacje rodzinne ulegają spłyceniu. W rodzinach brakuje zażyłości, wspólnie spędzanych chwil i szczerych rozmów. Nastolatek, pozostawiony sam sobie niejednokrotnie nie potrafi poradzić sobie z problemami, które go przytłaczają.
Statystyki policyjne wskazują, że w zeszłym roku próbę samobójczą próbowało podjąć 746 nastolatków w wieku 13-18 lat. Liczba zgonów wśród tych prób dotyczyła 92 osób. Z roku na rok wzrasta liczba prób samobójczych wśród młodzieży o 1-2%. Te próby podejmują coraz młodsze osoby, obniża się próg wiekowy osób próbujących targnąć się na swoje życie. Jak wskazują światowe statystyki,10-20% osób z tej grupy wiekowej cierpi na szeroko pojęte zaburzenia psychiczne. Polska jest na drugim miejscu w Europie pod względem samobójstw nieletnich. Samobójstwa są drugą po wypadkach przyczyną zgonów wśród młodzieży.
Młode osoby, które podejmują próby samobójcze najczęściej cierpią na zaburzenia psychiczne. Zaburzenia lękowo-depresyjne są jednym z najpoważniejszych problemów dzieci i młodzieży. W okresie dojrzewania pojawiają się problemy na tle emocjonalnym. Co trzeci młody człowiek powinien zostać otoczony opieką lekarską. Często, jako rodzice albo bagatelizujemy problemy naszych dzieci, albo ich nie dostrzegamy. Bardzo rzadko się zdarza, by dziecko dobrowolnie przyszło do rodzica i powiedziało, że sobie nie radzi. To na rodzicach, a także na nauczycielach spoczywa odpowiedzialność. Wśród podstawowych objawów, które mogą wskazywać na zaburzenia psychiczna należy wyróżnić:
Są to symptomy, których absolutnie nie powinniśmy bagatelizować. Próby pocieszania słowami „weź się w garść”, „nie narzekaj”, „nie masz powodów do zmartwień” tylko pogarszają stan dziecka. Bez udzielenia pomocy psychiatrycznej bądź terapeutycznej dziecko może próbować targnąć się na swoje życie, nie wytrzymując sytuacji, w jakiej się znajduje. Często wcale nie chce popełnić samobójstwa, a jedynie w ten sposób zwrócić na siebie uwagę. Próby samobójcze to wołanie o pomoc.
Liczne badania naukowe dowodzą, że najistotniejszą rolę w pochodzeniu zachowań samobójczych młodzieży odgrywa środowisko rodzinne. Dom jest miejscem, gdzie dzieci powinny czuć się szczególnie kochane i akceptowane. W rodzinie dysfunkcyjnej młody człowiek doświadcza braku poczucia bezpieczeństwa, którego w tym okresie potrzebuje najbardziej. W okresie dorastania nastolatek szczególnie mocno obserwuje swoje środowisko. Do głównych czynników związanych z trudną sytuacją rodzinną zalicza się:
Głównym czynnikiem, który ma największy wpływ na podejmowanie prób samobójczych przez młodzież jest uczcie emocjonalnego odtrącenia przez rodziców.
Na podejmowanie prób samobójczych może mieć wpływ niemalże każdy aspekt życia. Głównie w tych okolicznościach towarzyszy nastolatkom uczucie osamotnienia, lęku i odtrącenia. Nie widzą oni wyjścia z zaistniałych sytuacji i samodzielnie nie potrafią sobie poradzić z towarzyszącymi im emocjami. Należy tu wskazać także na następujące czynniki:
BARDZO WAŻNE: Jeśli kiedykolwiek usłyszymy od dziecka słowa, że wolałoby się rano nie obudzić, gdy wspomina o braku sensu życia i interesuje się tematem śmierci, ujawnia choćby niepozorne zamiary popełnienia samobójstwa to konieczny jest kontakt z psychoterapeutą, psychiatrą bądź nawet hospitalizacja. Absolutnie nie możemy ignorować tego typu sygnałów.
W takich okolicznościach nie próbujmy działać na własną rękę. Bez względu na wszystko zwróćmy się o pomoc do specjalistów. Bardzo ważną rolę odgrywają tutaj także nauczyciele. W przypadku zaburzeń w relacjach rodzinnych rodzice nie zawsze dostrzegają symptomy, które mogą wskazywać, że dziecko chce popełnić samobójstwo. Jeśli koledzy i znajomi również zaobserwują takie objawy, powinny jak najszybciej poinformować o tym nauczycieli.
Kamila Małek
Kama pisze: nie dziwię się dzieciom i młodzieży. Często są pozostawione same sobie, a natłok obowiązków ich przytłacza.
Benjamin K pisze: Straszne jest to co się dzieje wśród dzieci i młodzieży.
Anastazja N. pisze: Ciężki temat, ale tyle się dzieje złego w tym świecie. Tyle różnych spraw i problemów i ludzie nie wytrzymują tego. Jak ważne jest uczenie dzieci i dorosłych od małego odporności psychicznej.
KarolGJ pisze: Najgorsze jest to, że samobójstwo może być uwarunkowane wieloczynnikowo, problemy z różnych środowisk np.: szkolnego, rodzinnego mogą się łączyć i tworzyć całość, która staje się czymś nie do przebrnięcia, pokonania. Pragnienie miłości, przyjaciół, sukcesu, pragnienie realizacji siebie może stać się tylko czymś osobistym i ukrytym, odgrywa się rolę, jednostka staje się aktorem w obcym sobie świecie oraz wydaje jej się, że może tylko odtwarzać określoną rolę. Szczęście staje się jakimś ideałem, którego nie sposób osiągnąć, a sama rola upokarzać czyniąc z codzienności …….
Bo uwierzyli w to, o czym była lektura szkolna. pisze: Nic dziwnego, jeśli dzieci w 4 klasie podstawówki mają lekturę Astrid Lindgren Bracia lwie serce, z szokiem odkryłem, źe pod koniec książki jest scena gdy bracia Karol i Jonatan namawiają się, że popełnią samobójstwo. Co za bałwan wpisał to na listę lektur dla dziesięcio i jedenastolatków.
Jestem mamą synów i boję się o ich przyszłość, dzięki za ten artykuł bardzo mądry i potrzebny.