Mieszko

Spór o przodków Mieszka

Opublikowano: 31 stycznia 2020

Długość istnienia własnego państwa to powód do dumy. Poczucie, że jest się częścią wieloletniej tradycji podnosi na duchu, ważne jest jednak, by nie dać się ponieść nadmiernym emocjom i sztucznie hodowanej dumie. W przypadku Polaków mam na myśli pseudonaukowe teorie o Wielkiej Lechii, państwie, o którym wiemy relatywnie niewiele z powodu rzekomych działań Kościoła katolickiego pragnącego ukryć historię potężnego pogańskiego państwa. Liczne badania obaliły mit Wielkiej Lechii, wciąż są jednak osoby, które wierzą, że historia państwa polskiego sięga czasów starożytnych, a nawet próbują przytaczać wątpliwej wartości cytaty z wątpliwej wartości ksiąg.

A jednak istnieją poważne przesłanki świadczące o tym, że historia Polski (piszę w pewnym uproszczeniu, gdyż nazwa ,,Polska” pojawia się dopiero za czasów Bolesława Chrobrego) sięga dalej, niż rządów Mieszka I. Przyjrzyjmy się najczęściej podawanym argumentom za i przeciw dotyczącym historyczności poprzedników Mieszka: Siemowita, Lestka i Siemomysła.

Za: Mieszko nie zbudowałby tak silnego państwa w kilka lat.

Kontakty z odległymi częściami świata pozwalające ofiarować cesarzowi Ottonowi wielbłąda. Zachwyt potęgą Mieszka przez Ibrahima ibn Jakuba. Partnerstwo z Czechami. Spory zasięg terytorialny. Zwolennicy tezy o historyczności poprzedników Mieszka zauważają, że książę, który władzę objął około 960 roku nie mógłby zbudować takiej siły w kilka lat, ktoś musiał stworzyć jej podstawy dużo wcześniej, a Mieszko umiejętnie je wykorzystał wprowadzając odziedziczone państwo w grono krajów chrześcijańskich. Już wtedy – na miarę czasów – istniała sztuka dyplomacji i mądrej strategii.

Przeciw: O Siemowicie, Lestku i Siemomyśle pisze wyłącznie żyjący wiele lat po nich Gall Anonim.

Postać Mieszka pojawia się w licznych przekazach z epoki i jawi się, jako władca mający silne kontakty z państwami ościennymi. Dlaczego w takim razie żadne źródło z tego okresu nie zająknęło się o poprzednich władcach państwa Mieszka? Skoro ich potomek władał siłą o określonych granicach i stosunkach zagranicznych, to chyba informacje o państwie Piastów pojawiłyby się przed latami 60, a nie dopiero za rządów Mieszka, który przecież mógłby szybko przekształcić wcześniejszą, niewiele znaczącą w Europie konfederację plemienną w prawdziwe państwo?

Za: Dzięki przekazowi ustnemu i tradycji dynastycznej pamięć o przodkach Mieszka mogła dotrwać czasów Bolesława Krzywoustego.

Prowadzone były badania wskazujące na fakt, że tradycja ustna i pamięć o wielkich przodkach może być przekazywana bez potrzeby spisywania jej przez wiele pokoleń. Jak najbardziej możliwe więc jest, że na w rodzinie i na dworze Bolesława Krzywoustego wciąż żyła pamięć o poprzednikach Mieszka, a Gall Anonim zachował ją dla potomnych.

Przeciw: Pisząc o poprzednikach Mieszka Gall Anonim ograniczył się do komunałów wymieniając wyłącznie ich cnoty, jednocześnie nie pisząc nic o ich działaniach politycznych, nie podaje żadnych konkretnych wydarzeń.

Kronikarz Bolesława Krzywoustego pisząc o Siemowicie, Lestku i Siemomyśle nie podawał żadnych dat, wydarzeń, konkretnych osiągnięć. Z lakonicznych informacji dowiadujemy się tyle, że byli dobrymi i energicznymi władcami. Innymi słowy Gall Anonim mógł ubarwić rodowód Mieszka i ,,wydłużyć” jego dynastię korzystając z gotowych szablonów prawych, choć pogańskich władców. Brak konkretnych faktów z życia książąt podaje w wątpliwość ich istnienie.

Za: Lakoniczność przekazu Galla Anonima, paradoksalnie, potwierdza jego wiarygodność.

Kronikarz nie mógł przesadzać w wychwalaniu pogańskich władców, więc po otwarciu kroniki legendą o Piaście (nawet zwolennicy historyczności Siemowita, Lestka i Siemomysła przyznają, że jeśli chodzi o historyczność Popiela i Piasta, to istnieje cała masa znaków zapytania) i szybkim przedstawieniu przodków Mieszka chciał przejść do chrześcijańskiego etapu historii państwa Piastów.

Warto też dodać, że Gall Anonim nie ubarwiał opowieści o poprzednikach Mieszka elementami fantastycznymi, z konieczności pisał lakonicznie, ale rzetelnie i bez ubarwiania.

Przeciw: Imiona przodków Mieszka nie pojawiały się rodzinie tak, jak imiona władców historycznych.

Do czasów Krzywoustego mieliśmy trzech władców o imieniu Bolesław, dwóch o imieniu Mieszko, Kazimierza, Władysława. W rodzinie pojawiły się też imiona Otto, Bezprym, Świętopełk. Jednak dopiero po stworzeniu kroniki Galla Anonima u Piastów pojawiły się imiona Siemowit i Leszek (Lestek). Gdyby wielcy książęta panowali przed Mieszkiem, to czy nadawanie imion na ich część nie byłoby praktyką wcześniejszą, niż dopiero po ich pojawieniu się na kartach ,,Kroniki polskiej”?

Długo jeszcze będą trwały debaty nad historycznością przodków Mieszka, ich dokonań i pytania, czy początek istnienia naszego państwa możemy datować na IX wiek. Jeżeli nie zostaną znalezione jakieś dokumenty rzucające światło na sytuację jesteśmy zdani na odkrycia archeologiczne. Temat jest tak fascynujący i dla nas ważny, że powinniśmy go zgłębiać pamiętając, by w tych poszukiwaniach stawiać prawdę na pierwszym miejscu.

Autor: Stefan Dziekoński

Udostępnij ten post:



  • Piotr Gierszal pisze:

    W prawie każdej legendzie jest ziarnko prawdy przed mieszkiem musiał być jeszcze ktoś bo Mieszko przecież nie wziął się z słowiańskiej czarnej dziury.

  • Piotr Pedro Wach pisze:

    Zrobiłem sobie ostatnio test DNA na pochodzenie etniczne, okazuje się że jestem mniej więcej 50% Polakiem 45 % Bałtem 5% Wikingiem.

  • TomKos pisze:

    O ojcu i dziadku Mieszka I pisał przecież Widukind, więc po co te przekłamania w artykule skoro prawda ma być najwazniejsza?

  • Anna Zielińska pisze:

    Oczywiście że sięga dalej biorąc pod uwagę że proces tworzenia państwa to lata mniej więcej 920-930

  • Dominik Jędrzej pisze:

    Oczywiście, że sięga dużo dalej .Wystarczy czytać , czytać i jeszcze raz czytać .
    Wnioski same się nasuwają.

  • Mietek pisze:

    Widukind z Korbei urodził się ok. 925

  • Basia Michorowska pisze:

    My Indianie Europy jesteśmy, nie udało się nas tak łatwo zlikwidować jak innych

  • Ania Gruszecka pisze:

    Basia Michorowska tak? To mówisz że jesteśmy rdzennymi mieszkańcami Europy? Ludzie kultur neolitycznych, brązowych czy z epoki żelaza to też Słowianie? XD

  • Tadeusz Jarmołowicz T pisze:

    Tadeusz Jarmołowicz To może od czasów Imperium Rzymskiego ??

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Powiązane treści
pogody w lutym
Luty w Polsce jest zwykle miesiącem przejściowym od ostrej z...
Michał Boym
Niemal wszyscy na świecie słyszeli o wielkich podróż...
Puszcza Białowieska
W cieniu najstarszego lasu Europy, na styku kultur,...
Skarb Wyspy Dębów
U wybrzeży kanadyjskiej Nowej Szkocji leży Wyspa Dęb...
Dolnośląskie Centrum Sportu
Polana Jakuszycka jest od dziesięcioleci niezwykle popularna...