Uzależnione dzieci – przerażające statystyki.

Dzieci, które nie potrafią jeszcze czytać i pisać często mają już swoje telefony. Nie ma co się dziwić, rodzice mają, starsze rodzeństwo także. Maluchy w związku z tym też się domagają. Zatem proste, swój zmieniamy na nowy, a dziecku dajemy starszy model. Zaskakujące, jak dobrze dzieci potrafią się posługiwać elektroniką.

Bywa, że rodzice są wręcz dumni, że dzieciak tak doskonale to ogarnia. W wielu domach telewizor jest włączony cały czas. Odruchowo chwytamy za pilot, nawet jeśli w danym momencie telewizji nie oglądamy. A niech sobie coś tam gra… Nie protestujemy, gdy dziecko chce kolejną godzinę pograć w gry na komputerze. Mamy spokój, a dziecko jest zadowolone. Często z niewiedzy, lecz także z własnej wygody możemy wpędzić dziecko w uzależnienie.

Jak wskazują statystyki 43% dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat korzysta ze smartfonów i tabletów. 13% dzieci spośród tej grupy ma własne urządzenie mobilne. Z tych urządzeń korzysta odpowiednio 62% dzieci w przedziale wiekowym 3-4 lat, i aż 84% dzieci 5-6- letnich.

Uzależnienie u dzieci? Czy to możliwe?

Alkoholizm, narkomania, lekomania – te pojęcia znamy doskonale. Większość z nas też ma już świadomość, że to nie wybór, a choroba. Osoba uzależniona nie potrafi funkcjonować bez danej substancji. Ale czy tylko o substancje chodzi? Istnieje także grupa uzależnień behawioralnych. Zalicza się do nich m.in.

• pracoholizm;
• seksoholizm;
• zakupoholizm;
• siecioholizm.

W obecnych czasach istnieje konieczność informowania ludzi, że wśród zaburzeń behawioralnych znajduje się także fonoholizm. Jest to pojęcie stosunkowo nowe. Rozwój fonoholizmu ściśle wiąże się z nadużywaniem urządzeń cyfrowych. Niestety, do grupy uzależnionych od telefonów czy komputerów głównie zalicza się dzieci i młodzież. Jak wskazują badania, co trzeci nastolatek nie jest sobie w stanie wyobrazić dnia bez komórki.

Czym jest fonoholizm?

Złe nawyki, utrwalane przez długi czas mogą prowadzić do zależności psychicznej. Uzależnienie od telefonu charakteryzuje się utratą kontroli nad korzystaniem z tego urządzenia. Prowadzi to do izolacji społecznej, zaniedbywania obowiązków, higieny snu i odpoczynku oraz do utraty zdrowia. O uzależnieniu mówimy wówczas, gdy niepohamowana potrzeba korzystania z urządzeń cyfrowych zaburza prawidłowe funkcjonowanie w życiu społecznym, w rodzinie, szkole i w czasie wolnym.

Jak poznać, że dziecko jest uzależnione?

Istnieje szereg zachowań, dzięki którym możemy przekonać się, czy nasze dziecko jest już dotknięte uzależnieniem. Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę? Kiedy możemy mówić o uzależnieniu?

• dziecko nie rozstaje się ze swoim telefonem, zabiera go ze sobą wszędzie, nawet do toalety;
• kładąc się spać trzyma telefon przy sobie;
• często wykonuje zdjęcia typu „selfie”;
• używa telefonu w niestosownych miejscach i sytuacjach, np. przechodząc przez jezdnię, w kościele, na lekcjach;
• wychodząc z domu na spotkanie, czy do szkoły wraca się, jeśli zorientuje się, że nie ma przy sobie telefonu;
• ukrywa swój telefon przed innymi;
• wykonuje różne czynności ze smartfonem w ręku;
• gdy otrzymuje wiadomości, od razu na nie odpowiada;
• przejawia lęk, złość i niepokój, gdy pojawi się problem z dostępem do sieci;

WAŻNE: Należy zwrócić uwagę, jak dziecko zachowuje się, gdy zabronimy mu korzystania z telefonu. Jeśli pojawia się frustracja, gniew, oburzenie, pobudzenie psychoruchowe, obniżony nastrój, płacz czy awantury to prawdopodobnie dziecko jest już uzależnione.

Terapia uzależnień behawioralnych

Bardzo rzadko się zdarza, że z jakiegokolwiek uzależnienia jesteśmy w stanie wyjść na własną rękę. Wsparcie terapeutyczne jest niezbędne. Każde uzależnienie ściśle wiąże się z nieumiejętnością radzenia sobie z emocjami. Terapeuta pomoże dziecku wypracować nowe zachowania, które pomogą mu normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Oczywiste jest, że nie da się definitywnie zrezygnować z telefonu na całe życie. Celem terapii jest wypracowanie “zdrowego” modelu korzystania z urządzeń cyfrowych.

Nakłonienie do leczenia fonoholizmu jest szczególnie trudnym zadaniem. Dzieci, nie przyzwyczajone do rozmów twarzą w twarz często są bardzo oporne i nie chcą podjąć terapii. Nie należy w tym przypadku wszczynać awantur. Warto delikatnie porozmawiać z dzieckiem, czego się boi, co go przeraża w wizycie u terapeuty. Znajdźmy kilku specjalistów i pozwólmy dziecku wybrać, do którego zechce pójść. W ten sposób możemy wzbudzić poczucie, że nie naruszamy wolności dziecka, że również ono ma wpływ na decyzję. Wyjaśnijmy, jak wyglądają takie spotkania i czego dziecko może się spodziewać. Dajmy czas na oswojenie się z tą nową, trudną sytuacją. Dziecko musi wiedzieć, że decyzja o terapii nie jest karą, że robimy to wyłącznie dla jego dobra. 

Kamila Małek