Regina Jeziórska – sukces zamknięty w cząsteczkach

Działalność instytutu jest ukierunkowana na innowacyjne badania rozwojowe i przemysłowe, które wspomagają rozwój przemysłu chemicznego, co wpływa na przezwyciężenie istotnych barier rozwoju polskiej gospodarki – mówi dr hab. inż. Regina Jeziórska, dyrektor Instytutu Chemii Przemysłowej

W tym roku kierowana przez panią placówka obchodzi 100-lecie istnienia. Czy zostanie to uczczone w jakiś specjalny sposób?

dr hab. inż. Regina Jeziórska, dyrektor Instytutu Chemii Przemysłowej

– Istotnie, Instytut Chemii Przemysłowej istnieje od 1916 r., kiedy to z inicjatywy prof. Ignacego Mościckiego powstała we Lwowie pierwsza w Polsce placówka naukowo-badawcza związana z przemysłem chemicznym – spółka METAN, przekształcona następnie w 1922 r. w Chemiczny Instytut Badawczy. W 1926 r. jego siedzibę przeniesiono do Warszawy.

Działania podejmowane przez jednostkę w ostatnich latach są ściśle związane z ciągle aktualną podstawową misją instytutu, sformułowaną przez jego głównego inicjatora – prof. Ignacego Mościckiego – i zapisaną 100 lat temu w statucie jako główny cel jego działania: „działalność pionierska w kierunku pracy naukowo-twórczej nad budową przemysłu chemicznego w Polsce”. Ten piękny jubileusz jest ważny nie tylko dla instytutu, lecz także dla całego przemysłu chemicznego w Polsce, dlatego nie sposób go pominąć.

Z ej okazji panujemy zwiększenie aktywności medialnej, która będzie miała na celu pokazanie wkładu instytutu w opracowanie wielu technologii o podstawowym znaczeniu dla rozwoju przemysłu chemicznego w Polsce, oraz zorganizowanie sesji poświęconej temu jubileuszowi w trakcie 9^th International Conference on Modification, Degradation and Stabilization of Polymers, którą właśnie przygotowujemy. Odbędzie się ona w dniach 4–8 września w Krakowie.

Jubileusz to dobry moment na podsumowania. Które momenty w działalności IChP uznałaby pani za kluczowe dla osiągnięcia pozycji i renomy, jaką jednostka cieszy się dzisiaj?

– W całej 100-letniej historii instytutu nie brak istotnych działań ukierunkowanych na rozwój przemysłu chemicznego. W okresie międzywojennym doniosłe znaczenie dla gospodarki miała opracowana tu metoda otrzymywania czystego tlenku glinu do wytwarzania aluminium z glin krajowych oraz technologia syntezy kauczuku syntetycznego KER^®, dla której zbudowano fabrykę w Dębicy.

Technologię tę sprzedano w czasie II wojny światowej do Włoch i USA, a przychody z niej miały istotny udział w budżecie rządu polskiego w Londynie. W tamtych latach badano również możliwość półkoksowania węgla kamiennego, co miało zapewnić bezpieczeństwo surowcowe polskiego przemysłu stalowego. Dorobek powojenny instytutu obejmuje ponad 2 tys. patentów, setki oryginalnych opracowań technologicznych i aparaturowych zastosowanych na skalę przemysłową w kraju i za granicą.

Warto wymienić tu technologie otrzymywania kaprolaktamu i polioksymetylenu wdrożone nie tylko w polskim przemyśle azotowym, lecz także sprzedane licencje tych technologii do Hiszpanii, Indii, Chin, Tajwanu i na Białoruś. Ostatnie lata to opracowanie kompleksowych technologii poli(tlenku fenylenu), kwasu akrylowego i jego estrów oraz wielu innych technologii innowacyjnych materiałów.

Jakie wyzwania stawiacie sobie państwo na przyszłość i w jakim kierunku będzie szedł rozwój instytutu?

– W instytucie prowadzone są prace naukowe i rozwojowe o znaczeniu strategicznym, dotyczące technologii i przetwórstwa polimerów, proekologicznej modernizacji technologii, technologii organicznej i procesów rozdziału, nowych technologii oczyszczania ścieków przemysłowych, elektrochemicznych źródeł energii, chemii gospodarczej oraz kosmetyków i półproduktów farmaceutycznych.

Działalność instytutu jest ukierunkowana na innowacyjne badania rozwojowe i przemysłowe, które wspomagają rozwój przemysłu chemicznego, co wpływa na przezwyciężenie istotnych barier rozwoju polskiej gospodarki. Instytut prowadzi aktywne działania na rzecz administracji rządowej oraz gospodarki i społeczeństwa poprzez wspomaganie Ministerstwa Rozwoju w dziedzinie legislacji w zakresie zapobiegania poważnym awariom, a także poprzez prowadzenie punktu konsultacyjnego ds. REACH oraz szkoleń dla przedsiębiorstw w zakresie rozporządzenia REACH – współpraca z Ministerstwem Rozwoju, działalność Biura Ochrony Warstwy Ozonowej i Klimatu – współpraca z Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Rozwoju, działalność normalizacyjną, prace dotyczące wprowadzenia Światowego Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji Chemikaliów – Global Harmonised System – GHS.

Rozmawiała Kornelia Jankowska