Transplantacja szpiku kostnego to zabieg stosowany podczas leczenia jednego z najbardziej znanych, złośliwych nowotworów krwi – białaczki. Przeprowadza się go, aby osoba chora odzyskała swój własny szpik, utracony na skutek jej działania.
Kto może zostać honorowym dawcą szpiku? Dlaczego jest on taki ważny przez walce z białaczką?
Niestety, nie każdy może być dawcą szpiku dla osób chorych. Pierwszym kryterium jest wiek – widełki ustalone zostały na 18-50 lat, przy czym w praktyce preferuje się osoby mająca maksymalnie 40. Drugie kryterium to stan zdrowia. Istnieje szereg schorzeń, które wykluczają potencjalnego kandydata z grona osób mogących być dawcami szpiku: anemia, hemofilia i inne choroby krwi, nosicielstwo wirusów HIV, CMV, HBV oraz HCV, choroby nerek (w tym wirusowe zapalenie wątroby), choroby układu moczowego, choroby autoimmunologiczne, choroby serca, cukrzyca, astma, gruźlica, kiła. Ponadto czynnikiem eliminującym może być nadciśnienie i łuszczyca.
Jeśli nie masz przeciwwskazań, możesz zgłosić się na dawcę. Należy w tym celu odpowiedzieć na ankietę znajdującą się na stronie Fundacji DKMS. Jeśli ankieta wypadnie pomyślnie, otrzymasz specjalny pakiet wraz z pałeczkami do pobrania wymazu – próbka pobierana jest z błony śluzowej z wewnętrznej części policzka. Próbkę należy odesłać do DKMS i… cierpliwie czekać.
Jeśli wszystko jest w porządku, wówczas zostaniesz zapisany do rejestru dawców i… No właśnie – być może Twoja pomoc nigdy nie będzie potrzebna. Szpik może być transplantowany osobie, która ma takie same antygeny HLA, jak dawca. Jeśli osoba mająca właśnie takie będzie potrzebować Twojej pomocy, wówczas otrzymasz zaproszenie na proces pobrania szpiku lub komórek macierzystych z krwi obwodowej. Może tak się stać nawet kilka lat po zgłoszeniu się na dawcę – dlatego nie spodziewaj się, że zostaniesz nim z dnia na dzień.
Co ciekawe, mogłoby się wydawać, że im bliższe pokrewieństwo, tym większa szansa na identyczne HLA. Jednak to mylne wrażenie – szansa, aby rodzeństwo osoby chorej miało takie same antygeny wynosi zaledwie 25%, a w przypadku rodziców jest to ok. 15-20%. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwięcej osób było dawcami – statystycznie jedna na 20 000 osób ma takie same antygeny LHA, jak Ty!
O tym, który sposób pobrania zostanie zaaplikowany, decyduje lekarz. Pierwszy jest mniej inwazyjny i zajmuje kilkanaście godzin, drugi – to kilkudniowy pobyt w szpitalu. Za ten czas otrzymuje się zwolnienie lekarskie i 100% wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy.
Substancja szpikowa służy od odtworzenia układu krwiotwórczego pacjenta chorego na białaczkę. To właśnie ten złośliwy nowotwór odpowiada za niszczenie białych krwinek, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zaś rozwinięta uderza w narządy wewnętrzne i węzły chłonne, powodując silne bóle osoby chorej oraz znacznie pogarszając jakość życia – narządy zaatakowane przez białaczkę są powiększone, tracąc swoją wydajność.
Obecnie można zniszczyć białaczkę za pomocą chemioterapii, a poczynione przez nią szkody w większej lub mniejszej części naprawić przy użyciu szpiku przeszczepu. W ten sposób przywraca się organizm do równowagi – być może nie takiej, jaką miał pacjent przed chorobą, ale pozwalającej na powrót do normalnego funkcjonowania.
Po przeszczepie biorca musi uzbroić się w cierpliwość – obserwuje się reakcję organizmu przez minimum 14 dni – maksymalnie czas ten może sięgnąć 30. Jeśli po jego upływie lub w trakcie w krwi obwodowej pacjenta pojawią się trombocyty oraz nowe krwinki, oznacza to, że szpik się przyjął i pracuje w nowym organizmie. A skoro pracuje – jest duża szansa że szpik kostny powróci do właściwego poziomu.
Warto wiedzieć, że transplantacja krwi pomaga nie tylko przy białaczkach, ale ma także bardzo pozytywne działanie przy takich schorzeniach, jak zespoły mielodysplastyczne, ziarnica złośliwa, anemia plastyczna, anemia Fanconiego, guzy lite, schorzenia autoimmunologiczne oraz chłoniaki.
H T
Dodaj komentarz