Ze względu na intensywne użytkowanie rekreacyjne zbiorników tworzących szlak żeglugowy niezbędne są dalsze działania dążące do redukcji ilości zanieczyszczeń, jakie trafiają do wód jeziornych – mówi Magdalena Fuk, prezes zarządu Fundacji Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich
Magdalena Fuk − Cele Fundacji najlepiej obrazuje Masterplan z 1993 roku, aktualizowany już 4 razy. Dokument obejmował zagadnienia z zakresu: ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzącymi ze ścieków, ochrony powietrza, gospodarki odpadowej, ochrony przyrody, leśnictwa, rolnictwa, gospodarki rybackiej, turystyki czy edukacji ekologicznej. Do tej pory nie rozwiązano dużego problemu, jaki stanowi odbiór nieczystości z jachtów żaglowych i motorowych. Od czasu powstania Fundacji Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich zrobiono bardzo wiele dla sanitacji jezior. Skanalizowano wszystkie miejscowości położone nad jeziorami i odcięto do nich dopływ zanieczyszczeń ze ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych.
W ramach aktualizacji Masterplanu sporządziliśmy inwentaryzację wszystkich portów położonych na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Obliczyliśmy, że po Wielkich Jeziorach Mazurskich w szczycie sezonu pływa 70-tysięczne miasto. Na 161 zinwentaryzowanych portów tylko 33 porty posiadają miejsca do opróżniania toalet chemicznych, a 12 portów posiada pompy do odpompowania ścieków. W oparciu o IV aktualizację Masterplanu Stowarzyszanie Wielkie Jeziora 2020 przygotowało projekt „Sanitacji Wielkich Jezior Mazurskich”. Będzie on polegał na wyposażeniu portów w nieodpłatne instalacje do odbioru nieczystości z jachtów.
Inny ważny projekt dotyczy zanieczyszczenia jezior mikroplastikiem związanego z ruchem turystycznym. Szacuje się, że w ciągu tygodnia przeciętny człowiek zjada ok. 5 g mikroplastiku – równowartość plastiku pochodzącego z karty kredytowej. W 2022 roku Fundacja otrzymała dofinansowanie na realizację międzynarodowego projektu „Lakes connect. Building networking hub for units interested in lakes protection in Baltic Sea tourist regions” w ramach programu Interreg Baltic Sea Region. Jednostki naukowe z Polski, Litwy i Łotwy przeprowadzą pilotażowe badania jakości wód w wybranych zbiornikach wodnych pod kątem zawartości mikroplastiku, metali ciężkich i zanieczyszczeń organicznych. Ponadto z polskich jezior pobiera się małże jako zwierzęta filtrujące, aby ocenić stopień zanieczyszczenia wód. Opracowane wyniki pomogą zdefiniować problemy i znaleźć rozwiązania zapobiegające zanieczyszczeniu wód w miejscach turystycznych.
Magdalena Fuk – Fundacja Ochrony Wielkich jezior Mazurskich powstała na początku 1991 roku. Kompleksowe badania przeprowadzone w 1990 roku na 20 jeziorach wykazały wyraźne zróżnicowanie zbiorników pod względem stanu trofii. Do większości jezior były odprowadzane ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe o bardzo niskim stopniu oczyszczenia. Tylko w 7 nie wykryto siarkowodoru. Jedynym jeziorem pozaklasowym było jezioro Niegocin. Zgodnie z analizą danych przeprowadzoną 30 lat później dzięki likwidacji punktów zrzutu ścieków nieoczyszczonych bezpośrednio do wód jeziornych stan gospodarki wodno-ściekowej uległ znacznej poprawie. Ze względu na intensywne użytkowanie rekreacyjne zbiorników tworzących szlak żeglugowy, z licznymi ośrodkami wczasowymi, niezbędne są dalsze działania dążące do redukcji ilości zanieczyszczeń, jakie trafiają do wód jeziornych.
Rozmawiała Małgorzata Szerfer-Niechaj
Dodaj komentarz