W Polsce trwa dyskusja czy należy się szczepić czy nie. Zwolenników szczepień jest wielu, ale także zbyt wielu przeciwników. Obecnie, gdy pojawiły się przypadki zachorowań na odrę i wzrosła liczba zachorowań wzw A, temat szczepień stał się szczególnie gorący. Co mówią specjaliści i dane statystyczne?
W Polsce obserwuje się powrót m.in. wzw A, ospy wietrznej, a także gruźlicy. W ostatnim czasie pojawiły się także zachorowania na odrę. Wśród chorób zakaźnych, które mogą powodować poważne powikłania to: grypa, świnka, odra i opryszczka nie mówiąc już o HIV.
– Stopień zagrożenia zakażeniami wirusowymi jest różny w poszczególnych regionach w Polsce. W kraju obserwuje się powrót m.in.: wzw A, ospy wietrznej, a także gruźlicy. Niebezpieczeństwo niesie dla nas załamanie się systemu szczepień na Ukrainie – mówi dr n. med. Paweł Grzesiowski, prezes Fundacji Instytut Profilaktyki Zakażeń (IPZ).
– Na rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych ma wpływ wiele czynników: np. zmiany klimatyczne, procesy demograficzne i rozwój transportu. W efekcie tych przemian powracają zapomniane już patogeny lub pojawiają się nowe o zwiększonym potencjale epidemiologicznym. Przykład choroby zakaźnej, której wirus został przywieziony do Polski zza granicy to odra. Po uprzednim znacznym spadku zachorowań nastąpił też wzrost liczby przypadków wzw A. Zapadają na nie zwłaszcza młodzi mężczyźni z grupy MSM – mówi dr Iwona Paradowska-Stankiewicz, z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH.
Lekarze alarmują, że nie wolno lekceważyć infekcji wirusowych nawet jeśli jest to zwykła grypa czy opryszczka, ponieważ mogą one wywołać poważne powikłania.
– Nie wolno lekceważyć nawet banalnych infekcji wirusowych. Mogą bowiem wywołać poważne powikłania. Należą do nich objawy m.in. ze strony układu nerwowego. Ich wystąpienie jest możliwe nawet po upływie długiego czasu. Wśród chorób zakaźnych, których to niebezpieczeństwo dotyczy, można wymienić: grypę, świnkę, odrę, a także opryszczkę. Wirus tej ostatniej może spowodować powikłania ze strony mózgu. Według jednej z teorii, czynnik wirusowy należy także do przyczyn choroby Alzheimera – twierdzi Małgorzata Chojnicka-Puławska z Centrum Medycznego Alcor.
Specjaliści podkreślają, że nie warto zastanawiać się czy warto się szczepić. Po prostu trzeba to robić. Jest to konieczność. Lekarze, w tym Kolegium Lekarzy Rodzinnych, zdecydowanie opowiadają się za utrzymaniem obowiązku szczepień ochronnych. Jednocześnie specjaliści zwracają uwagę na potrzebę większej edukacji społeczeństwa w tym zakresie. Mówią, że dużo narosło już mitów, które należy obalić.
– Należy powiększać wiedzę społeczną na temat szczepień. Walczyć z kłamstwami na ich temat i chronić osoby, które mają przeciwwskazania do szczepień – mówi dr Michał Sutkowski, prezes i jednocześnie rzecznik prasowy Warszawskiego Oddziału Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Podkreśla, że należy pamiętać, że obrona przed zakażeniem wirusowym to nie indywidualna odpowiedzialność, ale społeczna.
– System szczepień ochronnych powinien być osadzony w realiach danego kraju. Musi dotyczyć m.in. poziomu zaufania społecznego. W wielu krajach szczepienia nie są obowiązkowe, jednak spadek wyszczepialności spowodował w części z nich przywrócenie wpływu państwa w tej dziedzinie – dodaje dr n. med. P. Grzesiowski, prezes IPZ.
Specjaliści podkreślają, że jeśli chodzi o szczepienia bardzo ważny jest czas kiedy je podejmujemy i jak to robimy. Należy trzymać się harmonogramu obowiązkowych, profilaktycznych szczepień dla dzieci. Są one zaplanowane w sposób profesjonalny.
Przy szczepieniach dobrowolnych, tj. na grypę, ważne jest, aby zachować pewne procedury medyczne. Szczepionka zakupiona w aptece musi być transportowana w odpowiedniej temperaturze i w odpowiednim pojemniku, ponieważ nie może być ona „podgrzana” np. przez transportowanie jej w temperaturze otoczenia. Należy także przechowywać ją lodówce.
Warto także pamiętać, że osoba szczepiona nie może być zainfekowana, a także nie powinna mieć kontaktu, w pierwszych dniach po szczepieniu, z osobami chorymi, ponieważ zwiększa to ryzyko zakażenia i powikłań. Dlatego należy podejmować szczepienia na grypę zaraz na początku sezonu grypowego, jeszcze we wrześniu, gdy prawdopodobieństwo, że spotkamy w swoim otoczeniu osobę chorą jest jeszcze małe.
Trzeba także pamiętać, że nie bez znaczenia jest, w jakiej jesteśmy kondycji fizycznej. Nie powinniśmy szczepić się, gdy jesteśmy przemęczeni i przepracowani. Nie należy także decydować się na szczepienie, gdy w naszym otoczeniu, w domu czy w pracy, są osoby chore.
W Polsce wiele osób poddaje się szczepieniom, jednak w systemie szczepień istnieją poważne luki. Przede wszystkim szwankuje egzekwowanie obowiązku szczepień – wynika z dwóch kontroli przeprowadzonych przez NIK.
– Większość świadczeniodawców nie przekazuje informacji o przypadkach uchylania się od niego, a postępowania w tych sprawach są przewlekłe. Taka sytuacja sprzyja zmniejszaniu się z roku na rok wszczepialności. Jest ona zróżnicowana w poszczególnych województwach. – mówi Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli. – Nie zaobserwowano w Polsce wzrostu liczby zgłaszanych przypadków ciężkich i poważnych odczynów poszczepiennych – twierdzi prezes NIK.
tekst: Ewa Ploplis
Dodaj komentarz